Rozwój sprawności ruchowej dzieci w wieku przedszkolnym

Dla prawidłowego rozwoju psychoruchowego dzieci należy zapewnić im co najmniej trzy godziny dziennie aktywności ruchowej. Jeżeli ten czas jest z różnych powodów skracany dzieci zaczynają cierpieć na niezaspokojoną potrzebę ruchu, która objawia się w następujący sposób:

• kiedy dłużej siedzą na krześle, zaczynają wymachiwać nogami, kołyszą się na krześle, pokładają się na stole itd.;
• gdy muszą stać przez dłuższy czas, podskakują i wymachują rękami, a gdy są w grupie, szarpią się i popychają,;
• gdy spacerują z dorosłymi, wyrywają się, skaczą po murkach, kopią, co popadnie, itd.;
• w domu natomiast tarzają się po dywanie, biegają bez celu po całym mieszkaniu, itp.;

Zachowania takie są uciążliwe dla dorosłych, a mimo tego trudno zmienić ich poglądy dotyczące dbałości o rozwój sprawności fizycznej ich dzieci i zaspokojenia ich potrzeb ruchowych.

Jeżeli dorosłym zależy na tym, aby dziecko było zdrowe i rozwijało się prawidłowo muszą wiedzieć, jak dzieci radzą sobie w sytuacjach wymagających wysiłku fizycznego i koordynacji wzrokowo-ruchowej, tzn.:

• większość czterolatków potrafi stać na jednej nodze z otwartymi oczami, wchodzić na schody i schodzić, stąpając na przemian, tak jak dorośli, z rozbiegu przeskakują przeszkodę, chodzą stopa za stopą i rzucają piłkę, trafiają do koszyka z odległości1,5 m.;
• pięciolatki bez trudu wbiegają po schodach, nie trzymając się poręczy, chwytają piłkę i swobodnie nią rzucają, mogą iść na palcach na odległość3 m, nie dotykając piętami podłogi, skaczą prosto przed siebie na prawej i lewej nodze;
• sześciolatki są jeszcze zwinniejsze i wytrzymałe, potrafią przejść po równoważni, sprawnie rzucają i chwytają piłkę, co wymaga dobrej koordynacji wzrokowo ruchowej, właściwej organizacji ruchu ramion, tułowia i nóg.

Rosnąca zaradność i samodzielność dzieci jest efektem doskonalenia się tzw. praksji, czyli ruchów narzędziowych. Kiedy dziecko dobrze opanuje sprawności ruchowe, w tym manualne sprawi to, że lepiej będzie radziło sobie z rysowaniem szlaczków, majsterkowaniem, modelowaniem itp.. Dzięki temu może skupić się na tym, co ma być zrobione, a nie tylko na wykonywanej czynności. Może doświadczyć poczucia sprawstwa „ja to zrobiłem”, a to motywuje do wykonywania zadań, także szkolnych.

W kolejnym artykule napiszę o nieprawidłowościach w rozwoju fizycznym dzieci.

Literatura: E. Gruszczyk – Kolczyńska (red.), „Starsze przedszkolaki”, Kraków 2014;